Laptop yani dizüstü bilgisayar almayı düşünüyorsunuz ve alırken nelere dikkat etmemiz gerektiğini, dizüstü bilgisayar seçimini neye göre yapmamız gerektiğini biliyor musunuz? Eğer bu soruların cevabını arıyorsanız, ki arıyorsunuz. Sorularınıza bu yazıda cevap bulacaksınız.
Öncelikle bir bilgisayarın seçimini yaparken ne için kullanacağımız çok önemlidir. Dizüstü bilgisayar bir uygulama geliştirme ve oyun oynamadan sosyal ağa kadar her şey için kullanılabilir. Bu yüzden ihtiyaçlarınız ve bütçenize uygun sistemi seçmelisiniz. Farklı fiyat ve büyüklükteki düzinelerce seçenekle, en temel ofis bilgisayarından oyun canavarına kadar doğru tercihi yapmanız gerekir.
Ayrıca dizüstü bilgisayarlar mükemmel taşınabilirlik ve güç sunar, ancak bir masaüstü bilgisayardan daha az esnektirler. Seçiminizi masaüstü yerine dizüstü bilgisayardan yana yaptıysanız bu yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.
Öğrencilerim bana hangi dizüstü bilgisayarı satın almam gerektiği gibi açık bir soru sorduğunda bu sorunun tek bir cevabı olmadığını fiyatından markasına, ekran boyutundan klavyesine kadar çok fazla seçeneği olduğunu ve her birinin kullanıcı ihtiyaçlarına göre farklı öncelikleri olduğunu, bu yüzden çok sayıda bilgisayar ve çok sayıda bilgisayar kullanıcısı olduğunu ifade ederim.
Sizde bilen birilerine hangi laptop yada laptop markasının en iyisi olduğunu sorduğunuzda, kolay bir cevap alamama nedeniz budur. Genellikle verilen bir liste içinde ihtiyacınıza uygun en iyi bilgisayarı seçmenizi isterler.
Ben de bu yazıda dizüstü bilgisayar seçiminde dikkat edilen temel özellikleri ayrıntıları ile açıklayıp tercihi bu şartlara uygun olarak sizlerin vermesini isterim.
Dizüstü Bilgisayar Seçerken Dikkat Edilecek Özellikler
Kullanım Amacı
Dizüstü bilgisayar alırken aslında en çok dikkat etmemiz gereken noktaların başında hangi amaçla kullanacağımız gelir. Sadece internete girmek ve mailler okumak için bir dizüstü bilgisayar alıyorsanız ödeyeceğiniz parayla, en güncel oyunları oynatacak oyun bilgisayarına ödeyeceğiniz para aynı olmayacaktır. Şuan (2018 Ekim) itibari ile bilgisayar fiyatları 1.000 liradan 30.000 liraya kadar değişmektedir.
Genelde bilgisayarlar kullanım amacı olarak üç gruba ayrılır. İnternet’te sosyal medyayı takip etmek, haberleri okumak yada maillere bakmak için kullanılan bilgisayarlar ofis bilgisayarı, hem ofis işlerini yapmak hemde bir kaç tane oyun oynatacak kadar güçlü olan bilgisayarlara ev bilgisayarı, iyi derecede oyun oynatma yeteneği olan bilgisayarlara da oyuncu yada oyun bilgisayarı denir. Bu gruplandırmayı daha da fazla yapmak mümkündür.
Ofis Bilgisayarı, temel işlemleri yapacağı ve internet sitelerinde gezinme için kullanılacağından tümleşik bir ekran kartı ve düşük güçte bir işlemcisi olması bilgisayarın fiyatının düşük olmasını sağlar. Eğer bilgisayarda oyun ve benzeri grafik gerektiren uygulamalar olamayacaksa düşük bütçe ile ihtiyaçları karşılamak mümkündür.
Ev bilgisayarı, genellikle bir amaç doğrultusunda alınan bilgisayardır. Biraz oyun oynamak biraz da ödev, yapmak için kullanılırlar. Örneğin, bir grafik programını çalıştırma, temel seviyede 3D çizim yapma yada bilgisayar yazılımı gibi programları çalıştırması beklenir. Bu tip bilgisayarlarda tercihen harici ekran kartı ve son nesil olmasa da yeni nesil işlemci kullanılması önemlidir.
Oyuncu Bilgisayarı, çok iyi derece de ekran kartı ve yüksek seviyede bellek kapasitesi olan bilgisayardır. Beklenti güncel tüm oyunları oynatacak seviyede güçlü ve hızlı olmasıdır. Bu tip bilgisayarların işlemcisi, ekran kartı ve bellekleri diğer dizüstü bilgisayarlardan çok daha iyidir.
Boyut Seçimi
Dizüstü bilgisayarlar söz konusu olduğunda, bilgisayarın boyutu önemlidir.
Alacağınız dizüstü bilgisayarla ne yapmayı planladığınıza bağlı olarak, size uygun olan boyutu seçtiğinizden emin olmak istersiniz. Boyut, bir dizüstü bilgisayarın RAM veya ROM’u gibi değildir, daha sonra yükseltemezsiniz. Hangi ölçülerde seçerseniz seçin, ama ihtiyacınız varsa büyük ölçülerde seçin.
Dizüstü bilgisayar boyutları 11,6 inçten başlayıp 17,3 inç’e kadar çıkıyor. HP, Dell, ASUS ve Acer gibi çoğu marka ve OEM, üç ekran boyutu sunma eğilimindedir – 13,3 inç, 15,6 inç ve 17,3 inç. Ancak, bazı satıcılar 11,6 inç, 12,5 inç ve 14 inç dahil olmak üzere bu boyutların dışında kalan dizüstü bilgisayarlar da satmaktadırlar.
Açıkçası, taşınabilirlik öncelikliyse, daha küçük boyutlu bir Windows dizüstü bilgisayarı kullanmak istersiniz. Daha büyük muadillerinden daha ince ve daha hafif olma eğilimindedirler. 12,5 inç ya da 13,3 inç boyutunda ekranı olan bir dizüstü 1 kg ile 1,5 kg arasında bir ağırlığa sahip olur.
Piyasada en ideal ölçü 15.6″ olduğunu da belirtmek isterim.
Örneğin, Dell Inspiron 7370 13.33″dizüstü ağırlığı 1.4 kg dır. Boyut biraz daha arttığında Dell Alienware 17″ gibi bir dizüstü 3.8 kg ağırlığına kadar çıkmaktadır.
Ayrıca şunu unutmamak gerekir. Daha küçük boyutlu 13.3 inçlik makinelerin genellikle 15.6 inçlik muadillerinde bulabileceğiniz aynı yüksek kaliteli Intel Core i7 CPU’ları veya ayrı ekran kartları yoktur. Seçeceğiniz dizüstü bilgisayarınızı kullanmak istediğiniz türde bir çalışma daha büyük bir ekran veya bağımsız bir grafik gücü gerektiriyorsa, muhtemelen daha büyük bir boyuta bakmanız gerekecektir.
Belirli boyutların ötesinde, seçim yapabileceğiniz birkaç farklı dizüstü bilgisayar sınıfı var. Ultrabooklar, yüksek performansa göre ince ve hafif bir form faktörünü tercih etme eğilimindedir. ASUS Zenbook ve Lenovo’nun Yoga cihazları gibi şeyler bu kategoriye girer.
Birde Dönüştürülebilir bilgisayarlar vardır. (aynı zamanda 2’si 1 arada dizüstü bilgisayarlar veya 2’si 1 arada PC’ler olarak da bilinir), klavyeyi katlama (veya çıkarma) özelliğini ekleyerek ve yeni dizüstü bilgisayarınızı tablet modunda kullanabilmenizi sağlar. HP ENVY ve Lenovo Yoga’nın bu tip modelleri mevcuttur.
Son olarak, geleneksel dizüstü bilgisayarlar ve oyun dizüstü bilgisayarlar daha hantal görünümdedirler. Ancak bu hantallıklarına rağmen daha iyi bir performans sunarlar.
Satın alabileceğiniz iyi dizüstü bilgisayarı ararken göz önünde bulundurmanız gereken en önemli şey, bu dizüstü bilgisayarın ne yapması gerektiğini düşünmenizdir. Bazı kullanıcılar daha hafif ve daha taşınabilir bir şeye ihtiyaç duyar. Diğer kullanıcılar video düzenleme veya üst düzey oyunlar gibi şeyler için ayrı grafiklere ihtiyaç duyar.
Ekran Seçimi
Muhtemelen dizüstü bilgisayarınızın ekranına saatlerce bakacağınızı düşünürsek gözlerinizi yormayan rahat bir ekran aldığınızdan emin olmak istersiniz.
Başlangıç olarak, alacağınız dizüstü bilgisayarınızın dokunmatik ekrana sahip olmasını isteyip istemediğinizi düşünmeniz gerekir. Bugünlerde, dokunmatik ekranlar çok yaygındır ve bazı görevleri diğerlerinden daha kolay hale getirebilirler. Ne yazık ki, çözülememiş bir sorunları da ekrana istenmeyen bir şekilde parlaklık katarlar. Parlak ekranlar, oyun oynarken, içerik izlerken veya resim ve video içeriği düzenlerken kesin bir olumsuzluk oluşturur. Bu nedenlerle, dokunmatik ekranlı bir bilgisayar düşünüyorsanız bu olumsuzlukları göz önünde bulundurmalısınız.
Ayrıca ekran seçiminde sadece dokunmatik ekran olması değil, ekranın çözünürlüğünü de düşünmeniz gerekir. Nesneleri ekranda daha rahat görmek ve kaliteli bir çözünürlük istiyorsanız 1920×1080 piksel (FULL HD) çözünürlükte bir bilgisayar tercih etmelisiniz.
Ayrıca modern dizüstü bilgisayarlar da artık 4K çözünürlük sunuyor. Bununla birlikte, bu üst düzey ekrana gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını bilmeniz gerekir.Bir dizüstü bilgisayarın ekran çözünürlüğü ne kadar yüksekse fiyatı da o kadar yüksektir. Eğer grafik işlemleri yapmıyorsanız 4K seçeneğini düşünmenize pek gerek olmayacaktır.
Eğer bir fotoğrafçılar ve video görüntüleyenler ayrıca daha iyi renk doğruluğu sunan dizüstü bilgisayarlara ayrıcalık vermek ve daha fazla renk gamı ve HDR standartlarını desteklemeyenlere göre daha fazla destek sağlamak isteyecekler.
Yada bir oyuncuysanız, herhangi bir potansiyel dizüstü bilgisayarın ekranındaki yenileme oranını kontrol etmek gerekir. Daha hızlı bir yenileme , bazen daha kolay ve daha hızlı yanıt veren bir oyun deneyimi sağladığından, bazen çevrimiçi oyunlarda rekabet avantajı sağlar.
Son olarak, bakış açıları son derece önemlidir. IPS teknolojisine dayanan bir dizüstü bilgisayar ekranı en geniş görüş açısı ve en iyi kullanıcı rahatlığını sunar.
Mümkünse, bir mağazada farklı bakış açıları ile dizüstü bilgisayarların ekranlarını kontrol edin. Ürünleri ekran çözünürlüğü ve bakış açıları ile daha detaylı değerlendirme fırsatınız olur.
Klavye Seçimi
Dizüstü bilgisayar klavye seçimi yeni bir bilgisayar alırken ne kadar önemlidir. Bir dizüstü bilgisayar alıyorsanız muhtemelen ekranına, markasına ve rengine bakıp alıp almayacağınıza karar verirsiniz. Peki hiç uzun süre kullanmayı düşündüğünüz laptopunuzun klavyesine baktınız mı? Bu yazıyı okuduktan sonra yeni bir bilgisayar alırken klavyesine de bakacağınıza emin olabilirsiniz.
Uzun yazım süreleri için, rahat bir klavyeye sahip bir dizüstü bilgisayar almanız gerekir. Tuşlara bastığınızda takılan yada tuşları çabuk dağılan bir klavyeyi almak istemezsiniz. Ayrıca klavye seçiminde bilgisayarı tercih amacınız çok önemlidir. Oyuncu bilgisayarı alıyorsanız klavyelerin oyuncuların kullanımı için daha farklı tasarlandığını göreceksiniz. Ofis yada ev kullanımı için alıyorsanız. Tercihinizde numara bölümünün olmasını muhtemeldir.
Her dizüstü bilgisayar klavyesi aynı değildir. Tam boyutlu tuşlarla rahat bir yerleşim düzenine sahip bir klavye ve ok tuşlarının çevresinde biraz boşluk olmasını istersiniz. Eğer benim gibi kodlama yapıyorsanız, geniş bir enter ve geri tuşu ile numaraların olmasını tercih edersiniz. Klavyenin de arkadan aydınlatıldığından emin olun, böylece loş ışıklı ortamlarda tuşlara daha kolay bir şekilde basabilirsiniz.
CPU
Yeni bir dizüstü bilgisayar satın alırken Intel’in Core tabanlı işlemcilerinden herhangi birini geçmek zor değil. Core i3, Core i5 ve Core i7’yi düşünün. Bir Intel Core İşlemci, çoklu görev ve multimedya görevleri söz konusu olduğunda en iyi performansı sunar. Core i3 tabanlı dizüstü bilgisayarlar genellikle giriş seviyesi sistemlerde bulunurken, Core i5 ana bilgisayarların çoğunu oluşturuyor.
Core i7 tabanlı sistemler dizüstü bilgisayarınızdan en iyi performansı almak isteyenler içindir. Ancak, Core i7 tabanlı bir sistemde, dizüstü bilgisayarın tabanından gelen ısının endişe kaynağı olabileceğini, özellikle dizüstü bilgisayarı kucağınızda çok fazla kullanmayı planlıyorsanız endişe kaynağı olabileceğini unutmayın.
Bazı büyük dizüstü bilgisayarlar artık Intel’in i9 Core işlemcilerini de içeriyor. İ9 Core işlemcilerde çalışan dizüstü bilgisayarlar, i7 Core işlemcilerde çalışan dizüstü bilgisayarlardan bile daha güçlü. Performans için masaüstüne rakip olabiliyorlar, ancak i7, i5 veya i3 Core İşlemcili bir dizüstü bilgisayardan çok daha yüksek bir maliyetle geliyorlar.
Bazı satıcılar artık AMD’nin Ryzen Mobile CPU’larında çalışan dizüstü bilgisayarlar ve dizüstü bilgisayarlar da sunuyor. Bir oyuncuysanız, bu dikkate değer bir özellikle zorlayıcı bir seçenek olabilir. Ryzen Mobile CPU’ları AMD’nin kendi Vega grafik yonga kümeleriyle eşleştirme eğilimindedir; şu anda oyun oynamak için Intel’in yerleşik grafiklerinden çok daha iyidir.
RAM
Eski günlerde, sisteminizden en iyi şekilde faydalanmak için 4GB’tan fazla RAM veya daha fazlasına ihtiyacınız vardı.
Bugünlerde muhtemelen minimum 8GB düşünmek isteyeceksiniz. Yetkili bir kullanıcıysanız, 16 GB gitme yoludur. Bu arada, oyuncular en iyi deneyimi istiyorlarsa 32GB’a kadar her şeyi yukarı doğru çevirmeye bakmalıdırlar.
Daha fazla RAM, aynı anda daha fazla uygulamanın çalıştırılmasını ve daha fazla verinin sistem tarafından herhangi bir anda hızlı bir şekilde erişilebilir olmasını sağlar; bu da fotoğraf düzenleme veya video içeriği gibi görevler için kullanışlıdır.
Ekran Kartı
Dizüstü bilgisayarın beyni CPU ise, GPU’yu oksipital lob olarak düşünün. Görüntü için 2D veya 3D görüntüler, video ve animasyonlar oluşturmaktan sorumlu olan çip, işlemciyi diğer görevler için serbest bırakan hızlı matematiksel hesaplamalar yapar. Bir CPU’nun sıralı seri işlemeye odaklanan birkaç çekirdekten oluştuğu durumlarda, GPU’lar çoklu görevler için tasarlanmış binlerce daha küçük çekirdeği bir araya getirir.
Intel Core i7 CPU’nuz grafikleri işleyebilse de, bunu bir GPU’dan çok daha düşük bir hızda gerçekleştirir. Aslında, GPU’lar o kadar çok güce sahiptir ki, bazı programlar grafik dışı görevlerde CPU’ya yardımcı olmak için onları hizmete sokar ve bu da hızı ve performansı önemli ölçüde artırır. İşte bu nedenle, iş, oyun veya eğitim amaçlı tasarlanmış her dizüstü bilgisayarın kaputunun altında bir tür GPU var.
Artık bir GPU’nun ne olduğunu ve dizüstü bilgisayarınızda neden bir kişiye ihtiyaç duyduğunuzu genel olarak anlıyorsanız, şunu sormamız gerekiyor: Hangi çip sizin için doğru? Nvidia’nın yakın zamanda başlattığı GeForce RTX 2080 GPU’nun sunduğu yüksek hızlı kare işleme istiyor musunuz? Yoksa Intel’in entegre HD Graphics’i gibi siz ya da daha muhafazakar bir şey ister misiniz?
Harddisk
Sabit diskler çok kötüydü, ancak bu günlerde özellikle ince ve hafif dizüstü bilgisayarlar için artık söz sahibiler. Bunun nedeni, yavaş, biraz büyük hacimli olmaları ve gözle görülür ısı ve ses üretmeleridir.
Diğer yandan, yarıiletken sürücü (SSD), sabit disk sürücüsünden çok daha fazla hız sunar, sessiz çalışır ve bir dizüstü bilgisayarın ağırlığına ve yığınına fazla katkısı olmayan bir form faktörüne takılabilir. Bu açık avantajların bir sonucu olarak, çoğu OEM, SSD depolamasını dizüstü bilgisayarlar için standart olarak benimsemiştir.
Yeni dizüstü bilgisayarınız için bir SSD’ye bağlı kaldığınızda, programları yükleme hızını, verilerinize erişme hızını ve ayrıca sisteminizi ne kadar çabuk açabileceğini seveceksiniz.
Tek sorun, SSD’lerin bu kadar kapasite sunmamasıdır. Bu, SSD depolamasının genellikle gigabayt dolar cinsinden geleneksel sabit sürücülerden daha pahalı olduğu anlamına gelir. 128 GB, 256 GB veya 512 GB boyutunda olan bir sürücüye takılacaksınız ancak 1 TB veya 2 TB sabit sürücüyle birden fazlaya mal olacak.
Telafi etmek için, birçok dizüstü bilgisayar ve PC OEM’i artık daha büyük bir sabit diskle daha küçük bir SSD’yi eşleştiriyor. Bu, tüketicilerin işletim sistemlerini SSD deposunda tutmanın yanı sıra verilerinin geri kalanı için yeterli depolama alanına sahip olmalarının hız avantajlarından yararlanmalarını sağlar.
Batarya Ömrü
Üreticiden alıntılanan pil ömrü, neredeyse bir dizüstü bilgisayar kullanmanın gerçek dünyadaki deneyiminin bir göstergesi değildir. Pil ömrünü etkileyen çok fazla değişken var. Ekran parlaklığı, ekran çözünürlüğü, arka planda çalıştırdığınız uygulama sayısı artı aktif olarak Wi Fi şebekelerine veya Bluetooth cihazlarına bağlı kalsanız da kalmasanız da var.
Dizüstü bilgisayarın çalıştığı işletim sistemi de pil ömrünün belirlenmesinde önemli bir rol oynayabilir. Bu nedenle, Chrome OS’de çalışan ultrabooklar ve dönüştürülebilir ürünler, Windows 10’da çalışanlardan daha üstün pil ömrü sunma eğilimindedir.
Çok fazla işlem gerektiren programlar kullanıyorsanız, çok sayıda çevrimiçi video akışı yapıyorsanız, yoğun grafikli oyunlar oynuyorsanız veya bir kablosuz ağ üzerinden çok fazla dosya aktarıyorsanız, piliniz satıcının teklif ettiğinden çok daha erken bitecektir.
Burada iyi bir uygulama, bataryanın Watt-saat (Wh) veya miliamp-saat (mAh) cinsinden değerine bakmaktır. Bu rakamlar büyüdükçe, batarya daha uzun sürebilir. 13.3 inçlik bir Ultrabook için, örneğin, 44Wh ila 50Wh arasında bir değere sahip bir pil size en iyi sonuçları verecektir.
Diğer Özellikler
Bakılabilecek diğer özellikleri de aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Bir bilgisayar alıyorsanız aşağıdaki gibi benzer özelliklerin de olmasını isteyebilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta her özelliğin bir ederinin olmasıdır.
- Ek Özellikler
- USB Teknolojisi
- Parmak İzi /Güvenlik
- Kart Okuyucu
- Ses Kalitesi
- Touchpad
Bir dizüstü bilgisayar seçerken dikkat edebileceğiniz bazı özellikleri listeledik. Yukarıdaki bilgilerin eşliğinde seçim yaparken artık nelere dikkat edeceğinizi daha iyi öğrenmiş oldunuz.